درمان‌های به‌کاررفته در مداوای اختلالات خواب عبارتند از تن‌آرامی، موسیقی ملایم، مراقبه، خود-هیپنوتیزم و دارودرمانی‌های موقت. معمولاً استفاده از داروهای خواب‌آور مشکلاتی را به‌همراه دارد. از طرفی داروهای خواب‌آور نباید به‌مدت طولانی و به‌صورت مداوم استفاده شوند چون نسبت به اثراتشان تحمل ایجاد می‌گردد و فرد دچار وابستگی می‌شود. از سوی دیگر در اغلب موارد با قطع دارو، بی‌خوابی حتی شدیدتر از قبل به سراغ فرد می‌آید. بنابراین برای درمان پایدار بی‌خوابی تنها مجازیم از روش‌های غیردارویی استفاده کنیم.

 

از بین روش‌های درمانی فوق، هیپنوتیزم یکی از بهترین و مؤثرترین درمان‌ها محسوب می‌شود. این روش علاوه بر آن‌که اثرات نامطلوب درمان‌های دارویی را به‌همراه ندارد، موجب بهبود کمیت و کیفیت خواب می‌شود. از آن‌جایی که هیپنوتیزم پزشکی همیشه با تجربه‌ی عمیق آرامش همراه است، می‌تواند با فراهم نمودن شرایط مناسب برای یک خواب راحت، اختلال موجود را برای همیشه درمان نماید.

 

بدن انسان دارای دو شیفت روز و شب است که هر کدام تحت تأثیر سلسله‌های عصبی ویژه‌ای فعال و جایگزین می‌شوند. شیفت روز با فعالیت اعصاب سمپاتیک و ترشح هورمون‌های مربوطه آغاز می‌شود و شیفت شب با فعالیت اعصاب پاراسمپاتیک. هیپنوتیزم بالینی با فعال نمودن سیستم اعصاب پاراسمپاتیک، سوژه را در حالتی از آرامش جسمی و روحی عمیق قرار می‌دهد.

 

یک هیپنوتیست مجرب قادر است شیوه‌ی انتقال از شیفت روز به شیفت شب را با تبدیل فعالیت سمپاتیک به پاراسمپاتیک به فرد بیاموزد و وی را به ابزاری کارآمد برای تسهیل این تغییر شیفت تجهیز نماید. در مواردی که هجوم افکار مزاحم، مانع خواب می‌شود با استفاده از یک تکنیک بسیار مؤثر هیپنوتیزمی به نام تکنیک پرده‌ی نمایش، شخص با هدایت درمانگر می‌تواند مشغولیت‌های ذهنی‌اش را (با انداختن روی یک پرده‌ی نمایش مجازی) از خود دور نماید.

 

بدین ترتیب این افکار دیگر نمی‌توانند مانع خوابیدن وی شوند.با تصویرسازی‌های هیپنوتیزمی حتی می‌توان رؤیاهای شبانه (خواب دیدن‌ها) را تحت کنترل درآورد و کابوس‌ها را به حداقل رساند. الگوی خواب-بیداری نیز به کمک درمان‌های هیپنوتیزمی قابل تنظیم و اصلاح است. این روش می‌تواند با تنظیم سیکل شبانه‌روزی خواب در مداوای پرخوابی بسیار مؤثر و کارآمد باشد.

 

در روند مداوای اختلال خواب، درمانگر پس از هیپنوتیزم بیمار و استفاده از تکنیک‌های درمانی لازم، چگونگی به‌کارگیری تکنیک قدرتمند خود-هیپنوتیزم را به او می‌آموزد. بدین ترتیب فرد می‌تواند با یادگیری و استفاده‌ی صحیح این تکنیک، با غلبه بر اضطراب و بدون نگرانی از بیدار ماندن‌های طولانی، در کمال آرامش به خوابی خوشایند و دل‌پذیر فرو رود و صبح شاداب، سرحال و آماده برای روزی فعال و موفق از خواب بیدار شود.